"Kan niet bestaat niet!"

“Alles kan!”, zei mijn vader altijd. “Zolang je maar je ‘focus’ erop houdt. Een paar weken geleden was ik op een symposium waarbij als afsluiting van de dag een begenadigd spreker was ingehuurd: Daan Quakernaat. Hij hield daar met name managers en beleidsmedewerkers een spiegel voor, hoe je bepaalde doelen kan bereiken. Hij begon de lezing met: “Waarom gaan jullie geen kathedralen bouwen? In de middeleeuwen had men niets en kon men alles. Jullie hebben alles, maar krijgen niets voor elkaar!”

Zijn uitspraak snijdt hout! In de vroege middeleeuwen had een Bisschop een visie, hij wilde een grote kathedraal, die (uiteraard) groter moest worden dan de kathedraal in het naburige bisdom. In de dertiende eeuw had men echter nog geen bouwtekeningen, waren de mensen niet opgeleid om meetkundige berekeningen te maken en wist men niet eens hoe het er uiteindelijk uit zo komen te zien. Maar men had een visie en men ging gewoon aan de slag. Problemen, die men tijdens het bouwen ondervond, werden ter plekke opgelost, of soms niet…. Met regelmaat stortte de boel in of viel het stenen muurtje, waar men 10 jaar of meer aan had gebouwd, om. Met vallen en opstaan werd een kathedraal gebouwd. Men leerde onderweg van de fouten in de constructie en verzon een nieuwe manier om verder te kunnen bouwen. Omdat het bouwen van de kathedraal vele generaties, zo niet eeuwen, duurde konden de bouwers van het eerste uur alleen maar dromen van het uiteindelijk resultaat dat zijn nooit zouden zien. Toch lukte het hen om het uiteindelijke doel, de grootste kathedraal van de omgeving, te bouwen.

En tegenwoordig?

Er worden plannen gemaakt, kosten berekend, afspraken gemaakt om budgetoverschrijdingen te voorkomen en men wil tot in den treuren fouten voorkomen. Iedereen wordt op zijn verantwoordelijkheden afgerekend en men houdt gigantische administraties bij om zichzelf in te dekken tegen allerlei tegenslagen. Alles moet verantwoord gebeuren. Tot in het absurde aan toe. De spreker liet hiervan voorbeelden zien die ‘sprekend zijn’.* De voorbeelden zijn lachwekkend, maar het gebeurd wel! Men durft ook bijna niet meer aan een project te beginnen uit dat angst bepaalde factoren in de overwegingen zijn vergeten en zij hierop afgerekend worden.

“Met vallen en opstaan, wordt je groot!”, zei mijn vader en “Met tegenslagen moet je leren omgaan!” Niets in het leven gaat perfect. Natuurlijk proberen wij allemaal zoveel mogelijk tegenslagen in te calculeren en vooraf uit te sluiten. Maar het mag geen reden zijn om je doelen of je visie bij voorbaat uit te sluiten omdat de ingecalculeerde risico’s te groot lijken. Ik benadruk dit woord omdat je vooraf nooit precies kan bepalen wat je op je weg tegenkomt. Veelal vallen de tegenslagen mee of zijn overbrugbaar. Het kan wat meer tijd kosten om het doel dat je voor ogen had te bereiken, maar het lukt wel zolang je je focus erop houdt. Dat is precies wat er ook met de kathedralen gebeurde. Uiteindelijk kwamen ze er! Niet misschien in jou levenscyclus, maar wel voor je toekomstige generatie afstammelingen. Dat doel, dat hun opa of overgrootvader hieraan heeft gewerkt, blijft dan leven in hun gedachten.

Wij kijken te veel naar het heden en willen morgen resultaat. Grote zaken, kunnen eenvoudigweg niet in één generatie ‘gebouwd’ worden. Hoe graag ik ook zou willen om naar Mars te emigreren, het zullen pas mijn kleinkinderen worden die die kans kunnen krijgen. Dat betekent niet dat we daarom maar niet moeten gaan bouwen aan de toekomst. Velen zullen de reis uiteindelijk gaan maken, en velen zullen onderweg sterven, maar het doel en het beeld wat wij willen bereiken houden we vast. Met vallen en opstaan, komen we verder. Visionairs als Elon Musk zijn nodig om onze dromen waar te maken en risico’s te durven te nemen.

Wie alles op zeker speelt, geen risico’s durft nemen, leeft niet maar wordt geleefd en evolueert niet! Wanneer je gedwongen wordt risico’s te nemen (omdat je er niet onderuit kan) wordt ook creatief in het bedenken van oplossingen. Toen er in de oertijd minder eten was ging men op zoek naar een alternatief; wortelen en knollen vulden de voeding aan. Landbouw was geboren. Zou men dat ook hebben gedaan als er voldoende voedsel was? Nee. Dan bleef men vlees eten.

Creativiteit en risico’s liggen dus dicht bij elkaar. Ik heb vele risico’s genomen in mijn leven. Sommigen zaken pakten minder goed uit, maar de noodzaak om bepaalde dingen te ondernemen om te overleven, hebben mij ook voordelen opgeleverd waar ik nooit aan begonnen zou zijn als de noodzaak er niet was geweest. Ik ben boeken gaan schrijven. Ik schrijf ze met hart en ziel. Velen hielden mij voor dat het schrijven van een goed boek slechts aan weinigen was voorbehouden, die hiermee hun brood kunnen verdienen. Dat heeft mij nooit tegengehouden. Want als je niet gelooft in jezelf, ben je per definitie een mislukkeling. Of het mij oplevert wat ik verwachtte? Dat is voor de lezer een vraag en voor mij een weet. Maar één ding is zeker. De funderingen van mijn kathedraal staan en wellicht zullen mijn kleinkinderen daar pas resultaten van zien. Zij kunnen zeggen dat hun opa daaraan heeft gewerkt en de basis van mijn kathedraal, mijn visioen, is ook over tweehonderd jaar nog ergens te zien eh lezen.

* zie de uitgave: “Ga kathedralen bouwen!”, van Daan Quakernaat. ISBN-nr: 9789081775700. De moeite waard!

                                                                                                            Auteur Tiberius Black